5e column van Co
"Het turbograf"
.png)
Door Co van Liere
Tuinders hebben tegenwoordig een nieuw soort kas: de (semi)gesloten kas. Zo creëren ze los van onze atmosfeer een eigen atmosfeer met veel broeikasgassen zoals waterdamp en CO2. Laatst vroeg ik aan een tuinder van een dergelijk gesloten kas, hoeveel CO2 hij nu eigenlijk in deze eigen atmosfeer had? Het antwoord was 700 ppm en dat is bijna tweemaal zoveel als in onze aardse atmosfeer. En de hoeveelheid waterdamp, vroeg ik? Is ook iets hoger, ca 80% relatieve vochtigheid tegen 70% normaal. Wel, concludeerde ik voor de gein, dan komt de broeierige warmte in uw kas dus door de CO2. Maar hij bleef heel serieus en zei: nee, dat komt door de waterdamp.
Gek eigenlijk, dat tuinders zonder ecologische opleiding en zonder complexe rekenmodellen dat zo éénduidig durven stellen. Misschien moet ik het anders zeggen: gek eigenlijk dat wetenschappers zo persistent bij hun CO2-probleem blijven en waterdamp systematisch onder tafel schijnen te schuiven. Het blijft me verbazen. Want waterdamp absorbeert meer infrarood licht dan CO2 en de hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer is ook nog eens groter. Als we zo’n netelig ‘probleem’ als de aardopwarming bij de kop hebben en daar een majeure ingreep voor willen doorvoeren dan zou je toch de essentie in alle opzichten 100% helder willen hebben.
Dat klimaatonderzoekers waterdamp beschouwen als een positief terugkoppelingsmechanisme in het klimaatsysteem en niet als onafhankelijk broeikasgas .... ik koop het niet. Ik verdenk ze ervan dat ze aan het verkeerde eind van het touwtje zijn begonnen te trekken en nu maar moeilijk terug kunnen. Misschien zouden ze eens een tijdje ‘down-to-earth’ met een kweker mee moeten lopen. Het staat overigens allemaal los van de vraag of de planeet Aarde zich in haar wervelende interactie met ons zonnestelsel iets aan ons CO2-denken gelegen laat liggen. Als we het broeikaseffect plaatsen naast het eigenzinnige gedrag van onze planeet dan denk ik wel eens aan de mug die naast de olifant loopt en zegt ... wat stampen wij lekker, hè.
We hebben de hardnekkige neiging om CO2 te zien als schadelijk afval en we gaan net als destijds bij het materiële afval de weg van de dump. Ook het Rotterdam Climate Initiative meent in belangrijke mate die weg te moeten gaan en ik kan het niet begrijpen. Niet alleen moet het CO2-gas worden afgevangen maar vervolgens ook door compressie op druk worden gebracht om het in de aarde te persen. De compressie van een gas kost zeer veel arbeid omdat gelijktijdig de druk en de temperatuur van het gas worden verhoogd. Die arbeid moet opgebracht worden door extra brandstof en zo span je het paard achter de wagen. Nog los van het feit dat staatsgarantie op een eeuwigdurende ondergrondse opslag te belachelijk voor woorden is en de weerstand van de bevolking tegen ondergrondse opslag groeit.
Als we CO2 als probleem voor aardopwarming willen zien dan zijn er positievere mogelijkheden zoals preventie, hergebruik en conversie in plaats van dumpen. Bij het materiële afval heet dat de “Ladder van Lansink”. Johan Sanders van de WUR in Wageningen spreekt van de v-reeks. Nadat we het stadium van verzwijgen en verbergen voorbij zijn komen we aan bij een reeks van acties: ‘verwijderen-verdunnen-verwerken-voorkomen-verbeteren’. Een oplopende reeks om nieuwe technologische doorbraakopties en maximale milieuwinst te verbinden met interessante economische perspectieven. Verwijderen en dumpen is de slechtste optie die het meeste kost maar waar de technologische oplossingen voor bestaan. Verbeteren is de groenste optie die nieuwe technologie vraagt maar de potentie van de hoogste opbrengst in zich draagt. De tuinders met de gesloten kassen zijn een mooi voorbeeld. Door opslag van zonnewarmte en goed gebruik van CO2 ontstaan ‘groene’ kassen met vrijwel geen energieverbruik en een opbrengst die ca 15% hoger ligt als anders. Maar in Rotterdam moet de CO2 kennelijk onder de grond en je ziet voor de nabije toekomst het lijk al drijven.
Het deed me denken aan een Duitse vinding, het turbograf. In de haast om van onze stoffelijke resten af te komen worden graven kunstmatig extra belucht waardoor wij binnen 10 jaar vergaan tot CO2, waterdamp en as. Waar ons stoffelijk ‘afval’ door de eeuwen heen voedsel was voor alles wat groeit en bloeit, schijnen we nu ook al de vergassing te moeten inroepen om het graf sneller te kunnen ruimen. Waarna we kennelijk met de turbocompressor weer gecomprimeerd moeten worden om in een leeg gasveld te worden gepompt. Wat je noemt een echt tubograf, een turbocompressorgraf. Het voelt niet goed en ik denk dat we beter kunnen. Veel beter! Om niet te zeggen heel veel beter.
